De kapitein is aan boord van een schip de gezagvoerder en de eindverantwoordelijke. Hij houdt contact met het personeel en lost eventuele problemen op. De kapitein zorgt ervoor dat het schip aan alle veiligheidseisen voldoet en dat de wet niet overtreden wordt. De boekhouding van het schip wordt ook gedaan door de kapitein, hij moet bijhouden hoeveel uren de mannen op het schip werken en hoeveel ze betaald krijgen. Ook de belangrijke documenten, die gevraagd kunnen worden bij bijvoorbeeld het vissen in een ander land, worden bijgehouden door de kapitein. Wanneer er schade is aan de het schip wordt ook dit bijgehouden door de kapitein en is hij degene die contact houdt. Hij moet een logboek bijhouden met alles wat er gedaan wordt op een reis zodat alles verantwoord kan worden. Als laatste is de kapitein verantwoordelijk voor het omgaan met medische kwesties. Wanneer de bemanning verwond raakt of ziek wordt moet hij medische zorg verlenen, eventueel met het medisch personeel op het land. Ook bij overlijden is de kapitein eindverantwoordelijk.